ในวันที่เมืองกรุงคละคลุ้งไปด้วยฝุ่น วันที่สภาพจิตใจมัวหมอง ยังมีเรื่องราวดีๆ ที่เกิดจากคนหลายกลุ่มที่รวมตัวกันเพื่อสร้างสรรค์กรุงเทพฯ ให้เป็นเมืองดีๆ ที่น่าอยู่ ลดภัยคุกคามต่อสุขภาพและพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนกรุงเทพฯ ด้วยการใช้นวัตกรรมลดฝุ่นพิษ พร้อมคืนอากาศสะอาด ในชื่อ “ฟ้าใส มินิ” (FAHSAI mini) หอฟอกอากาศที่ได้รับการออกแบบและพัฒนาจากศูนย์วิจัยและนวัตกรรมเพื่อความยั่งยืน (RISC) หนึ่งในโซลูชั่นที่ถูกนำมาติดตั้งในย่านราชประสงค์ เพื่อช่วยลดมลพิษทางอากาศ โดยเฉพาะฝุ่น PM 2.5 ซึ่งเป็นอันตรายอย่างยิ่งต่อระบบทางเดินหายใจ
โดยสมาคมผู้ประกอบวิสาหกิจในย่านราชประสงค์ (RSTA) จับมือศูนย์วิจัยและนวัตกรรมเพื่อความยั่งยืน (RISC) และบริษัทดี ซูพรีม จำกัด ตั้งใจยกระดับความใส่ใจสุขภาพผู้ใช้ชีวิตย่านราชประสงค์ ซึ่งในปี 2568 ปัญหามลภาวะทางอากาศมีแนวโน้มทวีความรุนแรงมากขึ้น และคาดการณ์ว่าจะมีภาวะความรุนแรงยาวนานเกือบทั้งปี จนทำให้คุณภาพอากาศของกรุงเทพมหานครและในหลายจังหวัด กลายเป็นเมืองที่มีมลพิษทางอากาศสูงติดอันดับโลก รวมถึงส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน และก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพของประชาชนในระยะยาว เช่น โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง มะเร็งปอด โรคหอบหืด โรคหลอดเลือดหัวใจ และภาวะหัวใจล้มเหลว เป็นต้น
"สมาคมฯ มีความตระหนักถึงปัญหาและมุ่งมั่นที่จะแสวงหาความร่วมมือในการสร้างสภาพแวดล้อมที่ดีให้กับผู้ที่ใช้ชีวิตและทำงานในย่านใจกลางราชประสงค์ เรากังวลถึงปัญหามลพิษทางอากาศที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน โดยเฉพาะปัญหาฝุ่น PM2.5 ที่ทวีความรุนแรงขึ้นในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ดังนั้น เราจึงร่วมมือกับภาคีเครือข่ายที่มีความเชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรม เช่น ศูนย์วิจัยและนวัตกรรมเพื่อความยั่งยืน (RISC by MQDC) และบริษัท ดี ซูพรีม จำกัด นำร่องติดตั้งหอฟอกอากาศ 'ฟ้าใส มินิ' (FAHSAI mini) ในพื้นที่สำคัญของย่านราชประสงค์ เพื่อช่วยลดปริมาณฝุ่นและมลพิษทางอากาศ เราเชื่อว่าความร่วมมือนี้จะช่วยสร้างมาตรฐานใหม่ในการดูแลคุณภาพอากาศในเมือง และส่งเสริมให้ราชประสงค์เป็นพื้นที่ที่ปลอดภัยและน่าอยู่สำหรับทุกคน ทุกวัย ทั้งคนไทยและนักท่องเที่ยวจากทั่วโลก ปัจจุบันย่านราชประสงค์มีปริมาณทราฟฟิกหมุนเวียนกว่า 500,000 คนต่อวัน ทางเดินลอยฟ้า Ratchaprasong-Walk (R-Walk) ช่วงพีคมีปริมาณทราฟฟิกสัญจรไปมาบนสกายวอล์กกว่า 100,000–150,000 คนต่อวัน จากปกติเฉลี่ย 80,000–100,000 คนต่อวัน” นายชาย ศรีวิกรม์ นายกสมาคมผู้ประกอบวิสาหกิจในย่านราชประสงค์(RSTA) กล่าว
ทั้งนี้ สมาคมฯ ได้พิจารณาจัดหานวัตกรรมเทคโนโลยีที่จะมาช่วยบรรเทาวิกฤตทางอากาศบริเวณราชประสงค์ ทำให้อากาศมีความสะอาด ปลอดภัย โดยพื้นที่นำร่องในย่านราชประสงค์คือ บริเวณด้านหน้าเกษรวิลเลจ และด้านหน้าเกษรอัมรินทร์ ซึ่งเป็นแหล่งท่องเที่ยวมีคนไทยและชาวต่างชาติใช้บริการในพื้นที่ด้านนอกอาคารจำนวนมาก ได้ติดตั้งหอฟอกอากาศ ‘ฟ้าใส มินิ’ (FAHSAI mini) นวัตกรรมหอฟอกอากาศระดับเมืองที่คิดค้นวิจัยโดยศูนย์วิจัย RISC ซึ่งมีการวิจัยพัฒนาหอฟอกอากาศระดับเมืองมาหลายรุ่น ‘ฟ้าใส มินิ’ (FAHSAI mini) เป็นหอฟอกอากาศที่สามารถใช้งานภายนอกอาคารได้เป็นอย่างดี มีประสิทธิภาพในการลดฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5
รศ.ดร.สิงห์ อินทรชูโต ประธานเจ้าหน้าที่บริหารศูนย์ RISC กล่าวเสริมว่าด้วยสภาพปัญหามลพิษทางอากาศที่มีอยู่ต่อเนื่อง ทางศูนย์ฯ ได้ดำเนินการวิจัยในด้านต่างๆ มาตั้งแต่ปี 2562 เพื่อให้ได้เทคโนโลยีฟอกอากาศที่สามารถแปลงฝุ่นพิษ หรือ PM 2.5 ให้เป็นอากาศที่มีความปลอดภัย จึงเป็นจุดกำเนิดของหอฟอกอากาศฟ้าใส (FAHSAI) ด้วยเทคโนโลยี Jet Venturi Scrubber
สำหรับหลักการทำงานเริ่มต้นจากการดูดอากาศจากด้านล่างด้วยพัดลม และดึงอากาศเข้าไปในระบบ ผ่านหัวพ่นละอองน้ำความเร็วสูง 2 ชั้น ผสมกับการออกแบบแผ่นโครงสร้างดักฝุ่นละอองและเพิ่มแรงตึงผิวให้กับน้ำ สามารถจับอนุภาคขนาดตั้งแต่ 0.3 ไมครอนขึ้นไป อากาศจากหอฟอกอากาศนี้จะผ่านการฆ่าเชื้อโรคด้วยระบบ UVGI เพื่อทำให้สะอาดอย่างแท้จริง และจะปล่อยออกมาในระดับความสูงที่คนหายใจพอดี โดยมีใบพัดช่วยดึงให้ได้ปริมาตรตามต้องการ ตัวเครื่องใช้ปริมาณน้ำในระบบเพียง 50 ลิตรต่อวัน เพื่อกำจัดฝุ่นและสิ่งปนเปื้อนในอากาศ รวมถึงมีระบบหมุนเวียนน้ำบางส่วนให้สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ ผ่านการฆ่าเชื้อด้วยเทคโนโลยีโอโซนในน้ำและระบบกรองน้ำ
หอฟอกอากาศ ‘ฟ้าใส มินิ’ (FAHSAI mini) นับเป็นโมเดลใหม่ล่าสุดที่มีขนาดเหมาะสมและสะดวกในการติดตั้งในย่านราชประสงค์ มีประสิทธิภาพลดฝุ่นพิษลงได้ถึง 60,000 ลูกบาศก์เมตรต่อชั่วโมง ครอบคลุมพื้นที่รัศมีรอบตัวหอฟอกอากาศประมาณ 50 X 50 เมตร ความสูงประมาณ 5 เมตร (พื้นที่ประมาณ 12,500 ลูกบาศก์เมตร) เทียบเท่าขนาดหนึ่งสนามฟุตบอลขนาดใหญ่ และได้มีการตรวจวัดประสิทธิภาพการฟอกอากาศอย่างต่อเนื่อง และในเดือนมกราคมที่ผ่านมา ยังพบด้วยว่า ‘ฟ้าใส มินิ’ (FAHSAI mini) สามารถลดค่าฝุ่นได้ถึง 60%
“เราหวังว่าฟ้าใส มินิ (FAHSAI mini) จะเป็นต้นแบบของโครงการที่ช่วยให้เมืองไทยสามารถรับมือกับปัญหาฝุ่น PM2.5 ได้อย่างเป็นรูปธรรม และหวังว่าจะมีการขยายโครงการไปยังพื้นที่อื่น ๆ ในอนาคต เพื่อให้ประชาชนสามารถสูดอากาศบริสุทธิ์และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น" รศ.ดร.สิงห์ อินทรชูโต กล่าวสรุป
ทั้งนี้ บริษัทดี ซู พรีม จำกัด ผู้ได้รับสิทธิบัตร ‘ฟ้าใส มินิ’ (FAHSAI mini) เพื่อนำไปพัฒนาต่อยอดสู่การใช้งานในเชิงพาณิชย์ เน้นการพัฒนาให้มีความพร้อมสำหรับการจำหน่าย และได้รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้แทนจำหน่ายอย่างเป็นทางการจากศูนย์วิจัยฯ RISC ได้ทำการติดตั้งหอฟอกอากาศ ‘ฟ้าใส มินิ’ (FAHSAI mini) เพื่อให้บริการอากาศสะอาดสำหรับผู้ที่เข้ามาใช้บริการพื้นที่ย่านราชประสงค์ตั้งแต่วันที่ 14 กุมภาพันธ์ ซึ่งเป็นความร่วมมือของภาคเอกชนหลายหน่วยงาน ที่ร่วมดูแลให้ความสำคัญกับการบรรเทาลดปัญหามลพิษทางอากาศและฝุ่น PM 2.5 และเพิ่มคุณภาพชีวิตคนเมืองในการดูแลสุขภาพทางเดินหายใจ อีกทั้งเป็นการสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้แก่ย่านราชประสงค์แลนด์มาร์คของกรุงเทพมหานคร เพื่อการสนับสนุนความเป็นย่านการค้าที่เข้มแข็งและตอบโจทย์การใช้ชีวิตได้อย่างครบครัน
