คนรุ่นไหนจะชี้ชะตาการเลือกตั้งไทย

การเลือกตั้งที่จะเกิดขึ้นในวันที่ 14 พฤษภาคม 2566 เต็มไปด้วยสารพัดตัวแปรที่จะกำหนดอนาคตของประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นกระแสจากโลกออนไลน์ อัลกอริธึม กติกาการเลือกตั้ง หรือแม้แต่อำนาจของสมาชิกวุฒิสภา (สว.) อีก 250 เสียง 

ปีนี้เราได้เห็นบรรยากาศและหัวข้อดีเบตที่แตกต่างและหลากหลายมากขึ้น เช่น ประเด็นยกเลิกการเกณฑ์ทหาร การปฏิรูปกองทัพ นโยบายแจกเงินดิจิทัล การแก้ไขรัฐธรรมนูญและมาตรา 112 

อีกหนึ่งปัจจัยที่น่าจับตามองก็คือ เจเนอเรชันเอ็กซ์ (Generation X) เป็นกลุ่มที่มีจำนวนของผู้มีสิทธิเลือกตั้งมากที่สุด เมื่อเทียบกับคนรุ่นอื่น 

หรือคนเจนเอ็กซ์จะเป็นผู้พลิกเกมครั้งนี้?

จากข้อมูลของผู้มีสิทธิเลือกตั้ง โดยกรมการปกครอง เราสามารถแบ่งกลุ่มตามเจเนอเรชันได้ 5 กลุ่ม คือ

• Silent Generation (77 ปีขึ้นไป) จำนวน 2,533,098 คน (4.84%) 

• Baby Boomer (58-76 ปี) จำนวน 11,844,939 คน (22.64%) 

• Generation X (42-57 ปี) จำนวน 16,151,442 คน (30.87%) 

• Generation Y (26-41 ปี) จำนวน 15,103,892 คน (28.87%) 

• Generation Z (18-25 ปี) จำนวน 6,689,453 คน (12.78%) 

จากสถิติดังกล่าว สามารถตีความได้ว่า 

• ในแง่ปริมาณ Generation X มีจำนวนมากที่สุด (30.87%) ขณะที่ Silent Generation มีจำนวนน้อยที่สุด (4.84%)  
• หากมองว่าคนที่มีความคิดก้าวหน้าส่วนใหญ่เป็นเจนซีกับเจนวาย เท่ากับว่ากลุ่มนี้จะมีจำนวนสูงถึง 21,793,345 คน (41.65%)  
• ส่วนกลุ่มสูงอายุที่มีอายุ 58 ปีขึ้นไป ซึ่งก็คือ Baby Boomer และ Silent Generation มีมากถึง 14,378,037 คน (27.48%) 
• Generation X (30.87%) จึงเป็นตัวแปรสำคัญในการเลือกตั้งครั้งนี้อย่างเลี่ยงไม่ได้ 
• แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าวัยกลางคนที่มีอายุประมาณ 40-60 ปี และคนสูงวัยจะเลือกพรรคอนุรักษ์นิยมหรือฝ่ายขวาเสมอไป เช่น

        - เศรษฐา ทวีสิน แคนดิเดตจากพรรคเพื่อไทย เป็นคนรุ่นเบบี้บูมเมอร์ และเชื่อมั่นในความคิดแบบเสรีนิยมประชาธิปไตย
        - อดีตแกนนำของพรรคอนาคตใหม่อย่าง ธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ และปิยบุตร แสงกนกกุล หรือแม้แต่ทิม พิธา หัวหน้าพรรคและแคนดิเดตนายกฯ พรรคก้าวไกล ต่างก็เป็นคนเจนเอ็กซ์ที่มีความคิดก้าวหน้า (Progressive)

 

 

มองเจนเอ็กซ์ผ่านดาต้าและไทม์ไลน์สำคัญทางประวัติศาสตร์ 

• เจนเอ็กซ์เกิดในช่วงปี  2508-2523 ปัจจุบันมีอายุ 42-57 ปี 
• เจนเอ็กซ์รุ่นแรกๆ เกิดในยุคการครองอำนาจของจอมพล ถนอม กิติขจร  
• ผ่านยุคการดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรีไทยทั้งหมด 20 คน 
• เผชิญกับการรัฐประหารในไทยมาแล้ว 7 ครั้ง 
• เกิดและเติบโตในช่วงเหตุการณ์สำคัญ เช่น 

        - การประท้วงเรียกร้องประชาธิปไตย 14 ตุลาคม 2516 
        - เหตุการณ์สังหารหมู่นักศึกษา 6 ตุลาคม 2519 
        - เหตุการณ์พฤษภาทมิฬ 2535 ซึ่งเป็นการเคลื่อนไหวต่อต้านการสืบอำนาจของรสช. 
        - วิกฤตเศรษฐกิจต้มยำกุ้งปี 2540  

• กล่าวได้ว่าเจนเอ็กซ์เป็นคนรุ่นแรกที่ได้สัมผัสกับการเมืองที่เป็นประชาธิปไตยเต็มใบ หลังการสิ้นอำนาจของพลเอกสุจินดา คราประยูร

เลือกตั้ง 66: ศึกของคนต่างวัย? 

การเลือกตั้งปี 62 เรียกได้ว่าเป็นศึกระหว่างฝ่ายต่อต้านการสืบทอดอำนาจของคสช. และไม่สนับสนุนพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นนายกรัฐมนตรีต่อไป กับฝ่ายขั้วตรงข้าม แต่ขณะเดียวกันก็มีหลายพรรคที่ไม่ได้แสดงจุดยืนชัดเจนหรือกระทั่งเปลี่ยนมาสนับสนุนพลเอกประยุทธ์ในภายหลัง จนสามารถจัดตั้งรัฐบาลได้ในที่สุด  

ปี 62 ยังเป็นปีที่กลุ่ม First Voters หรือผู้มีสิทธิเลือกตั้งเป็นครั้งแรก (อายุ 18-22 ปี) ถูกจับตามองมากเป็นพิเศษ เนื่องจากประเทศไทยห่างหายจากการเลือกตั้งไปนานนับตั้งแต่เกิดรัฐประหารปี 2557 โดยมีจำนวนสูงถึง 7,368,589 คน อย่างไรก็ตามในปี 2563 กลุ่มคนรุ่นใหม่ได้รวมตัวกันเคลื่อนไหวเรียกร้องและมีส่วนร่วมทางการเมืองมากขึ้น ตั้งแต่นักเรียน นักศึกษา ไปจนถึงกลุ่ม First Jobber ที่เพิ่งเริ่มทำงาน ซึ่งเกิดขึ้นจากหลายปัจจัย เช่น การยุบพรรคอนาคตใหม่ การเรียกร้องสิทธิความเท่าเทียมทางเพศ การเรียกร้องให้ปฏิรูปการศึกษา การต่อต้านการใช้ความรุนแรงของภาครัฐ รวมไปถึงการรวมตัวของผู้ได้รับผลกระทบจากโควิด-19 ที่ออกมาวิพากษ์วิจารณ์ความล้มเหลวของรัฐบาล 

สื่อมวลชนและนักวิชาการบางส่วนจึงมองว่าการเลือกตั้งครั้งนี้เป็นการปะทะกันระหว่างคนรุ่นเก่ากับคนรุ่นใหม่ แต่ทุกวันนี้เราคงไม่สามารถแปะป้ายคำนิยามของคนแต่ละรุ่นว่าเป็นอนุรักษ์นิยมหรือเสรีนิยมแบบตีขลุมได้ง่ายๆ อีกต่อไป อาจเพราะเทคโนโลยีดิจิทัล โซเชียลมีเดีย หรือสภาพเศรษฐกิจและสังคมไทยในวันนี้ ทำให้คนไทยมีมุมมองความคิดเห็นทางการเมืองหลากหลายเฉดมากยิ่งขึ้น ยิ่งการเลือกตั้งใกล้เข้ามา การประกาศจุดยืนของพรรคการเมืองก็เริ่มชัดเจนขึ้นว่าจะอยู่ฝ่ายประชาธิปไตยภายใต้เงื่อนไขใดบ้าง เช่น ก้าวไกลและเพื่อไทยประกาศไม่จับมือกับ 2 ป. หรือพรรคพลังประชารัฐและพรรครวมไทยสร้างชาติ กับ ฝ่ายรัฐบาลที่ยืนหยัดว่าจะไม่จับมือกับพรรคที่มีนโยบายสุดโต่ง 

การเลือกตั้งครั้งนี้จึงน่าจะเป็นการต่อสู้ระหว่างคนที่อยากเปลี่ยนแปลงและเปิดโอกาสให้พรรคอื่นเข้ามาบริหารประเทศบ้าง กับคนที่ยึดโยงกับอดีตและพึงพอใจในรัฐบาลปัจจุบัน 

กลุ่ม Vote No และคนที่ไม่ได้ใช้สิทธิเลือกตั้งอาจเป็นผู้ตัดสินที่แท้จริง 

เมื่อย้อนกลับไปดูสถิติการเลือกตั้งปี 2562 ที่ผ่านมา เราพบข้อมูลที่น่าสนใจ ดังนี้ 

• จำนวนผู้ใช้สิทธิเลือกตั้ง 38,341,644 คน คิดเป็น 74.87% ของผู้มีสิทธิเลือกตั้งทั้งหมด 51,214,120 คน 
• มีบัตรเสีย 2,137,762 ใบ 
• มีบัตร Vote No 607,133 ใบ 

จึงเป็นไปได้ว่า กลุ่มผู้ที่ไม่ได้ใช้สิทธิเลือกตั้งในปี 2562 ประมาณ 12,872,476 คน อาจเป็นผู้ชี้ชะตาว่าพรรคไหนจะชนะการเลือกตั้ง และใครจะได้เป็นนายกรัฐมนตรีคนที่ 31 ของประเทศ ขึ้นอยู่กับว่าแต่ละพรรคจะสามารถโน้มน้าวให้กลุ่มคนเหล่านี้ออกมาใช้สิทธิของตัวเองได้มากน้อยแค่ไหน 

 
อ้างอิง: 

• ข้อมูลประชากรไทยที่มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านแยกรายอายุรายเดือน ธันวาคม 2565 กรมการปกครอง 
• หนังสือ “สงครามเย็น (ใน) ระหว่าง โบว์ขาว” โดย กนกรัตน์ เลิศชูสกุล 
• สถิติการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ปี 2562