ข้อพิพาทเรื่องที่ดินระหว่าง ‘จุฬาฯ’ และ ‘อุเทนถวาย’ ที่ยืดเยื้อมานานกว่า 48 ปี กลับมาเป็นประเด็นที่ถูกพูดถึงในสังคมอีกครั้ง หลัง รมว.อุดมศึกษาฯ เชิญตัวแทนจาก ‘จุฬาฯ’ และ ‘อุเทนฯ’ มาประชุมหาทางออกร่วมกัน เมื่อช่วงปลายเดือน ต.ค.ที่ผ่านมา เพื่อดำเนินการตามคำสั่งของศาลปกครองสูงสุด ที่มีคำสั่งให้ย้ายอุเทนถวายออกจากพื้นที่เดิม ตั้งแต่ช่วงปลายเดือน ธ.ค. ปี 2565 หลัง ‘จุฬาฯ’ ขอคืนพื้นที่มาแล้วหลายครั้งตั้งแต่ปี 2518
ล่าสุดวันนี้ (1 พ.ย.) ที่ ‘มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก (มทร.) วิทยาเขตอุเทนถวาย’ กลุ่มศิษย์เก่าและศิษย์ปัจจุบัน รวมถึงผู้บริหาร มทร. ตะวันออก จากวิทยาเขตต่างๆ ได้รวมตัวกัน เพื่อพุดคุยหาทางออกเกี่ยวกับเรื่องนี้ โดยมีตำรวจประมาณ 100 นาย ร่วมสังเกตการณ์ดูแลความเรียบร้อย
โดยก่อนการหารือ ‘รศ.ดร.ฤกษ์ชัย ฟูประทีปศิริ’ อธิการบดี มทร. ตะวันออก วิทยาเขตอุเทนถวาย ได้เข้าสักการะองค์พ่อวิษณุกรรม ที่เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของสถาบันแห่งนี้ โดยมีนักศึกษาปัจจุบันตั้งแถวยืนรอต้อนรับ
หลังใช้เวลาหารือร่วมกันเกือบ 3 ชม. ‘รศ.ดร.ฤกษ์ชัย’ เปิดเผยว่า วันนี้เป็นการทำความเข้าใจร่วมกัน และเป็นการพูดคุยเรื่องอุเทนถวายเป็นสมบัติของชาติ ส่วนอุเทนถวายจะย้ายออกจากพื้นที่เดิมหรือไม่นั้น ต้องรอผลการหารือกับกระทรวงอุดมศึกษาฯ และคณะทำงานเจรจาที่จะเข้าไปพูดคุยก่อน แต่ตอนนี้ยังไม่ได้กำหนดวันหารือ ดังนั้นจึงยังตอบไม่ได้ว่าต้องใช้เวลานานแค่ไหนถึงจะได้ข้อสรุปเรื่องนี้
ส่วนประเด็นที่ศาลปกครองสูงสุดมีคำสั่งให้อุเทนถวายย้ายออกจากพื้นที่เดิมนั้น มองว่า รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุดมศึกษาฯ มองไกลกว่านั้น เพราะเป็นการพูดถึงเรื่องการขยายพื้นที่ ซึ่งส่วนตัวมองว่าเป็นการขยายแบบเพิ่มวิทยาเขต โดยที่อุเทนถวายยังอยู่ที่เดิม พร้อมยืนยันว่านักศึกษาจะยังได้รับการศึกษาที่ถูกต้อง และคงไว้ซึ่งศักดิ์ศรีของอุเทนถวายเหมือนเดิม
“ไม่ได้บอกว่าจะย้าย ท่านบอกว่าเป็นการขยาย และท่านก็ไม่ได้ฟันธง เป็นการเริ่มต้นในการพูดคุยกัน ถ้าถามใจทุกคนรักที่นี่ แต่จะเดินอย่างไรอีกเรื่อง’
‘รศ.ดร.ฤกษ์ชัย’ ยังย้ำว่า อุเทนถวายไม่ได้ทะเลาะกับจุฬาลงกรณ์ และสามารถพูดคุยกับจุฬาฯ ได้เพราะเป็นพี่น้องรั้วเดียวกัน และการแสดงออกของอุเทนถวายต่อจากนี้มั่นใจว่าจะเป็นการแสดงออกตามระบอบประชาธิปไตย และเชื่อว่าอุเทนถวายมีความเป็นลูกผู้ชายมากพอ
“อุเทนถวายควรเป็นสถาบันก่อสร้างหลักของประเทศไทย เป็นมรดก เป็นสิ่งที่ใครก็ซื้อเวลา 90 กว่าปี ไม่ได้ ส่วนจะเดินต่อไปอย่างไรคงต้องรอการประชุม”
ด้านศิษย์เก่าและศิษย์ปัจจุบัน ‘อุเทนถวาย’ ตั้งโต๊ะแถลงข่าวบริเวณหน้าประตูทางเข้าสถาบัน พร้อมย้ำจุดยืนว่า ‘เราจะอยู่ที่นี่ ไม่ย้ายไปไหน’
โดย ‘เดชา เดชะตุงคะ’ อุปนายกสมาคมศิษย์เก่าฯ ให้เหตุผลว่า ที่ดินแห่งนี้ได้รับพระราชทานจาก รัชกาลที่ 6 หากต้องย้ายออกไป ก็เหมือนเป็นการทรยศต่อสถาบันฯ
แต่หากสุดท้ายมีมติจะต้องคืนที่ดินดังกล่าว ทั้งศิษย์เก่าและศิษย์ปัจจุบัน เห็นตรงกันว่าจะไม่ยอมคืนให้จุฬาฯ แต่ยินยอมคืนให้สำนักทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์เท่านั้น
‘เดชา’ ย้ำว่า อุเทนถวายไม่ได้มีปัญหากับจุฬาฯ เพราะอยู่รั้วเดียวกันมานานกว่า 93 ปี พร้อมมองว่าทั้งจุฬาฯ และอุเทนถวาย ต่างให้ความสำคัญเรื่องการศึกษาเช่นกัน เมื่อเป็นแบบนี้แล้วจุฬาฯ จะย้ายเราไปไหน
ทั้งนี้ ในช่วงเเรกเริ่มของการสถาปนา ‘จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย’ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6) ทรงมอบกองทุนสำหรับใช้ปลูกสร้างอาคารเรียน พร้อมกับกำหนดให้ที่ดินตำบลปทุมวัน ซึ่งอยู่ในความดูแลของพระคลังข้างที่ เป็นอาณาเขตของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จำนวน 1,309 ไร่ แ
แต่ยังมิได้โอน พระราชทานกรรมสิทธิ์ในที่ดินผืนนี้ให้แก่มหาวิทยาลัยอย่างเด็ดขาด เนื่องจากยังติดอยู่ในบัญชีเลี้ยงชีพบาทบริจาริกาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระบรมชนกนาถ ดังนั้นในทางทฤษฎี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยต้องทำสัญญาเช่าที่ดินกับพระคลังข้างที่
ต่อมาใน พ.ศ.2482 พันเอกหลวงพิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีในขณะนั้น ได้ออกกฎหมายโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินดังกล่าวให้มหาวิทยาลัย ตามรายละเอียดปรากฏใน ‘พระราชบัญญัติโอนกรรมสิทธิ์ที่ดิน’ อันเป็นทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ ตำบลปทุมวัน จังหวัดพระนคร ให้จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ.2482
‘จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย’ จึงได้รับกรรมสิทธิ์ที่ดินพระราชทานผืนนี้มาโดยสมบูรณ์ ปัจจุบันที่ดินของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยมีพื้นที่ 1,153 ไร่ และในจำนวนนี้ได้ปล่อยเช่าให้อุเทนถวายประมาณ 20 ไร่
แต่เนื่องจากจุฬาฯ ต้องการพัฒนาที่ดินเพื่อนำพื้นที่ไปสร้าง ‘ศูนย์นวัตกรรมงานสร้างสรรค์เพื่อชุมชนยั่งยืน’ จึงได้เจรจาขอคืนที่จากอุเทนถวาย ตั้งแต่ปี 2518 แม้ตอนแรกเรื่องนี้ดูเหมือนจะเจรจากันได้ แต่ท้ายที่สุดอุเทนถวาาย ปฎิเสธที่จะคืนที่ดินผืนนี้ให้กับจุฬาฯ จนกลายเป็นข้อพิพาทที่กินเวลายาวนานกว่า 48 ปี
