บทวิเคราะห์: ศึกหนักตระกูลชินวัตร! ถึงรอดจากเคสนายกฯ อิ๊งค์ แต่อำนาจในมือไม่เหลือแล้ว

นีร์มาล กอช อดีตผู้สื่อข่าวต่างประเทศในสิงคโปร์วิเคราะห์ถึงสถานการณ์ความเป็นไปของตระกูลชินวัตร หลังศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งให้นายกรัฐมนตรี แพทองธาร ชินวัตร หยุดปฏิบัติหน้าที่ว่า การตกที่นั่งลำบากของนายกฯ แพทองธาร ทั้งที่เพิ่งนั่งเก้าอี้ได้เพียง 10 เดือน ตอกย้ำความจริงว่า หากอยู่ในประเทศไทยก็ไม่ควรไปขัดแย้งกับกองทัพ

ในระยะสั้น คำสั่งหยุดปฏิบัติหน้าที่ของศาลรัฐธรรมนูญ ถือเป็นการตอกย้ำการเคลื่อนไหวทางการเมืองครั้งใหม่เพื่อช่วงชิงอำนาจในกรุงเทพฯ

มีความน่าจะเป็นหลายอย่างที่อาจเกิดขึ้นในช่วงไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้านี้ หนึ่งในนั้นคือการยุบสภาแล้วกลับมาเลือกตั้งใหม่

สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม จากพรรคเพื่อไทยจะรับตำแหน่งรักษาการนายกรัฐมนตรี แต่ก็ยังมีคนที่อยากเป็นรอต่อคิวอยู่อีก

ส่วนในระยะยาว นักวิเคราะห์มองว่า นี่คือจุดจบของอำนาจของตระกูลชินวัตรในวงการการเมืองไทย

กองทัพที่ทรงอำนาจของไทย

สาเหตุหลักของวิกฤตในขณะนี้คือ การถอนตัวจากพรรคร่วมรัฐบาลของพรรคภูมิใจไทยเมื่อเดือนที่แล้วหลังมีคลิปเสียงนายกฯ แพทองธารต่อสายคุยกับ ฮุน เซน อดีตนายกรัฐมนตรีของกัมพูชากรณีข้อพิพาทชายแดน

คำร้องของวุฒิสมาชิก 36 คนกล่าวหาว่านายกฯ แพทองธาร บุตรสาววัย 38 ปีของ ทักษิณ ชินวัตร และหลานสาวของ ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรีที่ถูกทหารรัฐประหารในปี 2006 และ 2014 ตามลำดับว่า ละเมิดมาตรฐานจริยธรรมจากคลิปเสียงคุยโทรศัพท์ที่หลุดออกมา

การตกที่นั่งลำบากของนายกฯ แพทองธาร ที่เพิ่งนั่งเก้าอี้ได้เพียง 10 เดือน ตอกย้ำความจริงว่า หากอยู่ในประเทศไทยก็ไม่ควรไปขัดแย้งกับกองทัพที่ทรงอำนาจ

มีการคาดเดากันว่าอาจเกิดการรัฐประหาร อย่างไรก็ดี แม้ว่ารัฐประหารไม่เคยห่างหายไปจากกองทัพของไทย (ไทยผ่านการรัฐประหาร 12 ครั้งนับตั้งแต่ปี 2475) แต่รัฐประหารมักถูกมองเป็นทางเลือกสุดท้ายเมื่อสถานการณ์ทางการเมืองสุกงอม อาทิ มีการใช้ความรุนแรงทางการเมืองในวงกว้าง

การล่มสลายของตระกูลชินวัตร

เหตุการณ์เมื่อวันอังคาร (1 ก.ค.) ส่งสัญญาณถึงความล่มสลายของตระกูลชินวัตร ในวันเดียวกันทักษิณในวัย 75 ปี ก็ไปปรากฏตัวต่อศาลเพื่อสืบพยานในข้อกล่าวหาหมิ่นเบื้องสูง

ในช่วงไม่กี่ปีมานี้ อิทธิพลของตระกูลชินวัตรเสื่อมถอยลงเรื่อยๆ แพทองธารไม่สามารถเชื่อมโยงกับคนไทยในวงกว้างแบบที่พ่อและอาของเธอเคยทำ อีกทั้งนโยบายของพรรคก็ไม่ได้รับความสนใจเหมือนในอดีต ขณะที่โพลล่าสุดพบว่า เสียงสนับสนุนแพทองธารลดลงเหลือ 9.2% จากในไตรมาสแรกที่ 30.9%

ฐิติพล ภักดีวานิช อาจารย์คณะรัฐศาสตร์ของมหาวิทยาลัยอุบลราชธานีเผยกับ Channel News Asia ว่า การเกิดขึ้นของพรรคการเมืองสายปฏิรูปอื่นๆ อาทิ พรรคก้าวไกล ที่ถูกยุบไปเมื่อปี 2024 จนมาตั้งพรรคใหม่ในชื่อ พรรคประชาชน ส่งสัญญาณว่าคนไทยมีทางเลือกอื่น

ฐิติพลเผยอีกว่า ตระกูลชินวัตรหลงคิดว่าพวกเขาสามารถจับจินตนาการของผู้คนได้ “พวกเขาไม่สามารถโทษใครได้เลยนอกจากตัวเอง” สำหรับวิกฤตครั้งนี้

ปวิน ชัชวาลย์พงศ์พันธ์ ศาสตราจารย์จากศูนย์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษามหาวิทยาลัยเกียวโตเผยกับ Channel News Asia ว่า “แม้เครือข่ายชินวัตรจะยังอยู่รอดในนามได้ แต่ความสามัคคีและอำนาจทางการเมืองนับจากนี้คงอ่อนแอลงมาก”

Photo by Lillian SUWANRUMPHA / AFP