“กรุงโรมไม่ได้สร้างเสร็จในวันเดียว แล้วกรุงโรมใช้เวลาสร้างกี่วันถึงเสร็จ?”
หลายคนคงเคยได้ยินสำนวนเปรียบเปรยถึงความสำเร็จ หรือความยิ่งใหญ่ที่ไม่ได้สร้างขึ้นมาในระยะเวลาสั้นๆ แต่ต้องสั่งสมประสบการณ์เป็นเวลานาน เหมือนกรุงโรมที่ค่อยๆ เติบโตจากเมืองเล็กๆ จนกลายเป็นนครที่ยิ่งใหญ่
แล้วรู้หรือไม่ว่า ‘จริงๆ แล้วกรุงโรมสร้างเสร็จในกี่วันกันแน่?’
คำตอบก็คือ “ใช้เวลานานมากทีเดียว” ว่ากันว่ากรุงโรมใช้เวลาสร้างนับพันปี การก่อสร้างกรุงโรมแบ่งออกเป็นหลายยุค ตั้งแต่การก่อตั้ง ยุคสาธารณรัฐ ยุคจักรวรรดิ ยุคฟื้นฟูศิลปวิทยา ไปจนถึงการล่มสลายของกรุงโรม
ตามตำนานกรุงโรมเริ่มก่อตั้งโดยชายฝาแฝด 2 พี่น้อง ‘เรมุส’ และ ‘โรมูลุส’ เมื่อ 753 ปีก่อนคริสตกาล แต่ทั้งสองเกิดความขัดแย้งเกี่ยวกับที่ตั้งของเมือง โรมูลุสจึงฆ่าพี่ชายของตัวเองและก่อตั้งกรุงโรมขึ้น โดยตั้งชื่อตามชื่อของตัวเอง จากนั้นเขาก็สร้างกฎหมาย จัดตั้งกองทัพ พัฒนาระบบสังคมและศาสนาของนครรัฐ อีกทั้งยังได้ก่อตั้งวุฒิสภาแห่งแรกอีกด้วย
แต่งานวิจัยกลับระบุว่าเมืองนี้เริ่มเป็นชุมชนเกษตรกรรมขนาดเล็กเมื่อประมาณ 600 ปีก่อนคริสตกาล หรืออาจมากกว่า หรือน้อยกว่านั้นประมาณ 100 ปี ถึงกระนั้นไม่ว่าอย่างไร ในศตวรรษต่อๆ มา ช่างก่อสร้างชาวโรมันก็สร้างผลงานทางสถาปัตยกรรมที่โด่งดังที่สุดเท่าที่เคยเห็นในโลกยุคโบราณ
แม้ว่าเมืองจะเจริญรุ่งเรืองขึ้นเป็นระยะๆ แต่กรุงโรมก็มาถึงจุดสูงสุดของยุคการสร้างเมืองครั้งยิ่งใหญ่ระหว่างประมาณ 40 ปีก่อนคริสตกาลถึงปี 230 หลังจากนั้น ประเทศชาติก็สูญเสียความมั่งคั่งและรัฐบาลกลางก็ไร้เสถียรภาพ ในท้ายที่สุด จักรวรรดิโรมันก็ล่มสลายในปี 476 เมื่อชนเผ่าเยอรมันบุกเข้ามาในเขตแดน
หากว่ากันไปตามนักประวัติศาสตร์โบราณก็จะพบว่า กรุงโรมใช้เวลา 1,229 ปีในการสร้างเมืองขึ้นมา โดยนับจากวันที่ก่อตั้งจนกระทั่งล่มสลาย อย่างไรก็ตาม ในศตวรรษที่ 2 เมืองโบราณแห่งนี้มีประชากรสูงสุดถึง 500,000 คนถึง 1 ล้านคน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับว่าประมาณการแบบใด และการก่อสร้างก็ค่อยๆ หยุดชะงักลงก่อนถึงวันสุดท้ายของจักรวรรดิ นั่นหมายความว่ากรุงโรมโบราณใช้เวลาราวๆ 800 ปีในการสร้างจนถึงจุดสูงสุด
กว่าจะเป็น ‘กรุงโรม’
-เริ่มสร้างกรุงโรม-
- นักประวัติศาสตร์หลายคนเชื่อว่ากรุงโรมก่อตั้งขึ้นเมื่อ 753 ปีก่อนคริสตกาลโดยโรมูลุสและเรมุส
- ผู้ที่มีส่วนร่วมในการก่อตั้งกรุงโรมมาจากอารยธรรมอีทรัสคันและกรีก ดังนั้นอาคารยุคแรกๆ จำนวนมากจึงได้รับอิทธิพลจากอารยธรรมนี้
- อาคารต่างๆ จะมีลักษณะเด่นเป็นแบบระบบไฮดรอลิกและซุ้มโค้ง
-สาธารณรัฐโรมัน-
- ราว 500 ปีก่อนคริสตกาล สาธารณรัฐโรมันได้รับการสถาปนาขึ้น ในสมัยนี้มีการสร้างวิหาร อนุสรณ์สถาน และสนามกีฬามากมาย
- เกิดการปฏิวัติสถาปัตยกรรมโรมัน ซึ่งถือเป็นช่วงเวลาสำคัญที่โดดเด่นด้วยการค้นพบคอนกรีตในช่วงศตวรรษที่ 3 และ 2 ก่อนคริสตกาล
- สถาปนิกเลิกใช้อิฐ-หิน และสร้างโครงสร้างใหม่ เช่น โรงละครกลางแจ้ง โรงอาบน้ำ สะพาน ท่อส่งน้ำ และคณะละครสัตว์
-จักรวรรดิโรมัน-
- ช่วงเวลานี้เป็นช่วงที่กรุงโรมเริ่มถูกสร้างขึ้น
- ภายใต้การปกครองของออกัสตัส ซีซาร์ (27 ปีก่อนคริสตกาล – ปี 14) จักรพรรดิองค์แรกของโรม ชื่นชอบหินอ่อน ตัวอย่างสถาปัตยกรรมหินอ่อนพบเห็นได้ภายในวิหารแพนธีออน (ปี 126)
- สิ่งก่อสร้างที่มีชื่อเสียงอื่นๆ ที่โยงไปถึงจักรวรรดิโรมัน ได้แก่ ประตูชัยติตัส (ปี 32) ประตูชัยเซปติมิอุส เซเวอรัส (ปี 203) ห้องอาบน้ำคาราคัลลา (สร้างเสร็จในปี 217) และพระราชวังอีกหลายแห่งที่สร้างโดยจักรพรรดิ
-ยุคกลาง-
- ยุคกลางเกิดขึ้นหลังจากการล่มสลายของกรุงโรมในปี 476 ถือเป็นช่วงเวลาแห่งความยากลำบากในประวัติศาสตร์ของกรุงโรม ประชากรของกรุงโรมลดลงและมีการสร้างอาคารน้อยลงมาก
-ยุคฟื้นฟูศิลปวิทยา-
- ในช่วงกลางศตวรรษที่ 15 ถึงศตวรรษที่ 17 กรุงโรมได้เข้าสู่ยุคฟื้นฟูศิลปวิทยา ในยุคนี้มีปรมาจารย์ด้านสถาปัตยกรรมและประติมากรรมมากมาย เช่น ไมเคิลแองเจโล, ราฟาเอล และแบร์นินี ความสามารถทางศิลปะของบุคคลเหล่านี้ทำให้กรุงโรมกลายเป็นเมืองที่มีอาคารแกะสลักอย่างงดงาม ตกแต่งด้วยจิตรกรรมฝาผนังและงานหินที่วิจิตรบรรจง
- ในช่วงเวลานี้ยังมีการสร้างพระราชวัง โบสถ์ และน้ำพุ เช่น มหาวิหารเซนต์ปีเตอร์ (เริ่มก่อสร้างในปี 1506)
แม้แต่ ‘โคลอสเซียม’ ก็ใช้เวลาสร้างหลายปี
‘โคลอสเซียม’ แห่งกรุงโรมใช้เวลาก่อสร้างอย่างน้อย 8 ปี แต่ชาวโรมันสามารถสร้างได้เร็วกว่านี้มากหากพวกเขาต้องการ ยกตัวอย่างสะพานข้ามแม่น้ำไรน์แห่งแรกของจูเลียส ซีซาร์ ในเยอรมนีที่สร้างเสร็จภายในเวลาเพียง 10 วันโดยใช้กำลังพล 40,000 นาย
แม้เป็นเรื่องน่าสงสัยว่าจะมีกำลังพลมากกว่า 10 เท่าในการสร้างเสร็จภายในวันเดียวก็ตาม แต่การสร้างเมืองก็ซับซ้อนกว่ามาก อาคารที่อยู่อาศัยของชาวโรมันจำนวนมากมีความสูง 6 ชั้น และจะไม่สามารถสร้างชั้นบนสุดได้จนกว่าชั้นล่างจะเสร็จสมบูรณ์
